İnekleriniz sıcak stresi ile nasıl baş edebilir?
Şekil 1. Sığırlarda sıcaklık ve nemin etkileri
Şekilden de anlaşılacağı üzere düşük düzeylerde bile nem söz konusu olursa 26°C 'nin üzerindeki her sıcaklık derecesi sorun yaratmaktadır. Hafif seyreden durumlarda basitçe bir gölgelik ve su kaynağı yeterlidir ancak daha şiddetli durumlarda daha ciddi tedbirler almak gerekir. Hafif bir sıcaklık stresinin bile üreme üzerinde kısa süreli fakat önemli etkileri olabilir.
Tablo 1. İnekler üzerinde sıcaklık stresinin etkileri
oC |
Göreceli Nem Oranı |
Kuru Madde Oranında Düşüş DMI(%) |
Süt Veriminde Düşüş (%) |
Su Tüketiminde Artış (%) |
25 |
65 |
2.5 |
7.4 |
8.3 |
30 |
65 |
6.75 |
14.8 |
16 |
35 |
65 |
8.25 |
33.3 |
76 |
40 |
65 |
> 40 |
> 50 |
55* |
*Sıcak stresinin pik yaptığı seviyeden sonra inekler, çok olumsuz yönde etkilendiğinden, su tüketimi düşer
Sağlık ve üreme durumun geneli üzerinde de etkiler görülecektir. Yüksek verimli inekler daha fazla etkilenir, çünkü yüksek düzeyde süt verimi için gerekli ekstra yemi sindirirken daha fazla ısı üretirler. İnekler ayrıca bazı kritik dönemlerde daha hassastırlar.
Sıcaklık stresine girmiş ineklerin tohumlanmasında ancak%10 gibi az bir oran gebelikle sonuçlanmaktadır ve laktasyon başlangıcında inekler strese girdiklerinde foliküler gelişimin bozulmasına bağlı olarak 2-3 ay sonra kötü fertilite gösterirler.
Buzağılamaya yakın dönemdeki iki anahtar dönemde (loğusa öncesi ve loğusa' dönemleri) sıcaklık stresi en kötü hasarı verir. Gebeliğin sonundaki sıcaklık stresi buzağının doğum ağırlığını ve kolostrumun kalitesini düşürür. Bir şeyler ters gittiğinde her zaman inekleri dikkatle gözlemek gerekir.
Bu konu ile ilgili çözümlerde her zaman bakım koşulları ve besleme göz önünde bulundurulmalıdır.
Uygulama Önerileri
- Yeterli gölge ve havalandırma sağlayın.
Tablo 2. İneklerde sıcaklık stresi belirtileri
Rektal sıcaklık |
> 39.5 oC |
Davranış |
Gölgelik altında toplanma, Ağız açık nefes alıp verme |
Solunum hızı |
> 80 solunum sayısı/dk |
Davranış |
Aşırı tükürük salgısı, Dilin ağız dışına sarkması |
KMT’nde azalma |
> 2,5 % |
|
|
Süt veriminde azalma |
> 7,5 % |
|
|
- Optimum miktarda içme suyu tedarik edilmelidir .
- Suluk, gölgelik alana yakın olmalı.
- Su miktarı, her 50 kg vücut ağırlığı için günde en az 5 litre olmalı.
- Toplam günlük su tedariği, 6 saatlik bir periyod boyunca sağlanmalı.
- Kapalı alanda bulunan sığırlar için, hayvan başına doğrusal olarak 10 cm suluk boşluğu bırakılmalı.
- Suluklar asla boş olmamalı. Bir ineğin yeterli suyu içebilmesi için minimum 10 cm derinlik önerilmektedir.
- Her günün sonunda, daha serin periyotlarda yemleme yapın. Günlük yemin %33'ünü sabah, %67'sini akşam yemlemesi için ayırın. Toplanma alanına ve yemlik boyunca su püskürtücüler yerleştirin. Püskürtücüleri büyük damlalar oluşturacak şekilde ayarlayın çünkü "sis" formunda püskürtme yapan sistemler havadaki nem oranını arttırır. Günde inek başına 100 litre su önerilmektedir. Suyun buharlaşmasını sağlamak için aynı zamanda fanlar kullanılmalıdır.
Besleme
Beslenme stratejilerini hazırlarken hayvanın daha az miktarda yem yiyeceği göz önünde bulundurulmalıdır.
- Dengeli bir rasyon şeklinde "konsantre yem , kaba yem" oranını yükseltin. Düşük selülozlu rasyonlar sindirim işleminden daha az ısı üretilmesini sağlar. Süt yağı baskılanması ve asidoz riskinin azalması için Yea-Sacc® kullanın.
- By-pass yağlar kullanarak rasyonun enerji yoğunluğunu arttırın.
- Alltech® Protein Yönetim Programı, doğru dengelenmiş bir rasyon içerisinde istenen ham protein oranını 1 kg daha az kuru madde içinde sağlayabilen, yavaş salınımlı, oldukça konsantre bir azot kaynağı sunmaktadır.
- İnekler daha az kuru madde tüketmelerine rağmen aynı düzeyde minerallere gereksinim duyacaktır. Önemli minerallerin miktarını arttırın ve bunları Bioplex® mineralleri gibi yararlanılabilirliği çok yüksek bir formda verin.
- Buzağılama periyodundan önce ineğin bağışıklık sistemini desteklemek için yüksek miktarda Bioplex® ve Sel-Plex® kullanılmalıdır.